تابستان سال ۱۹۳۳ یوزف گوبلز، وزیر پروپاگاندای رژیم نازی آلمان شروع به سازماندهی بنیادی برای مبارزه با «سرما و گرسنگی» کرد. پائیز همان سال هیتلر در نطقی همبستگی عظیم نژاد آریایی که «به واسطه خون» بنیان نهاده شده بود را ستود. چیزی شبیه به صندوق صدقات امروزی در جمهوری اسلامی راه انداختند و نامش را «آکسیون کمک زمستانی» گذاشتند. چند روز پس از تاسیس این بنیاد، گولایتر کارل کاوفمن آن را یک «مأموریت بزرگ سیاسی» با هدف «به دست آوردن دل» اقشار کارگر توصیف کرد.
وقتی که خمینی در اسفند ۵۷ ثروت کارخانه داران و بازرگانان را مصادره کرد و خود آنها را هم یا کشت و یا از کشور گریزاند و همراه با دارائیهای مصادره شده شاه و خانواده اش دستور تاسیس بنیاد مستضعفان را صادر کرد، دقیقا در پی به دست آوردن دل همین اقشار بود. به گفته او: «تنها آنهایی تا آخر خط با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند. فقرا و متدینین بی بظاعت گردانندگان و برپادارندگان واقعی انقلابها هستند.»
او به خوبی ارزش پروپاگاندایی «صدقات و کمکهای مالی» را تشخیص داده بود. «مأموریت سیاسی» که این حرکتهای خیرخواهانه و اجتماعی ایجاد می کردند، کنشگرایی و جذابیت بسیاری در میان سمپاتها و نیروهای حزب الله آن دوران به وجود می آورد.
بنیاد مستضعفان زمستان ۵۷ امروز اما پس از شرکت ملی نفت ایران دومین موسسه بزرگ اقتصادی کشور است و مالکیت حدود ۲۰۰ شرکت و موسسه را بر عهده دارد و یکی از ثروتمندترین نهادهای غیر انتفاعی ایران محسوب می شود. حتی دیگر نام این بنیاد نیز از مفهوم پنجاه و هفتی آن تهی شده است.
چند روز پس از کشتار آبان ۹۸ بود که خامنه ای در فرازی از تخیلاتش واژه مستضعف را اینگونه از مفهوم تخلیه کرد: «مستضعفین را بد معنا می کنند. مستضعفین را به افراد فرودست یا حالا اخیرا ـ یعنی این چند سال اخیر باب شده ـ اقشار آسیب پذیر [معنی میکنند]. نه، قران مستضعف را این نمی داند. […] مستضعف یعنی آن کسی که بالقوه صاحب وراثت عالم است، بالقوه خلیفه الله در زمین است. بالقوه امام و پیشوای عالم بشریت است.»
خودش را می گفت.
در واقع این غول اقتصادی که بخش بزرگی از ثروت ایران را بلعیده، این بنیاد مستضعفان بود که دیگر از معنی خالی شده بود. خامنه ای با این بیاناتش این موسسه و نهادهای مشابه آن را به «بنیادهای صاحب عالم» تبدیل کرد.
پس از اینکه در روزهای گذشته در پی شیوع کرونا انتقادات از دستگاههای ثروتمندی همچون بنیاد مستضعفان و دیگر نهادهای متعلق به خامنه ای افزایش یافت، روز جمعه ۲۹ فروردین سایت پیشوا بخشی را برای جمع آوری کمکهای مردمی راه اندازی کرد.
در این بخش جدید مردم می توانند برای هرچه «مستضعفتر» شدن خامنه ای پول خود را تحت عنوان وجوهات شرعی به پیشوا بسپارند. او وعده داده است که پول جمع آوری شده را به قشری که «این اواخر باب شده است» به آن قشر آسیب دیده از کرونا بگویند، برساند.
پیام این عمل اما بسیار واضح است. خامنه ای با ایجاد این گزینه جدید در وبگاهش به همه منتقدین پاسخ داد که وی نه تنها حاضر به انجام هیچ نوع کمکی به جامعه ی در معرض «بیماری کذایی» نیست بلکه در صدد است خسارات وارده به مجموعه های اقتصادی تحت مالکیتش را هم که به دلیل شیوع ویروس کرونا سوددهی معمول را ندارند، از محل دارائیهای مردم جبران کند.
بخش وجوهات شرعی سالهاست که در این سایت وجود دارد. اما تا به امروز هرگز گزارشی از چگونگی صرف این کمکهای جمع آوری شده منتشر نشده است. دراپ داون لیست وجوهات که در برابر چشمان کاربر سرازیر میشود، می فهمد که چرا هیچ گزارشی وجود نداشته است. صرف نظر از اینکه هیچ فرد ایرانی، پولی هم اگر داشته باشد به خامنه ای نخواهد داد، پولهای ارسالی خامنه ای به انتفاضه فلسطین، حوثی های یمن، حزب الله لبنان، حشد الشعبی عراق و بشار اسد سوریه تنها به صورت قاچاق می تواند به دست آنها برسد و راهی برای تهیه گزارش از خرید قاچاقی تسلیحات نظامی با مبالغ اهدائی مردم ایران برای این مظلومان تروریست وجود ندارد.
همه چیز در هاله ای از قداستی امنیتی فرو رفته است. از ایده کمک به اقشار آسیب دیده و کنشگرایی، از حرکت خیرخواهانه و ایجاد همبستگی امروز تنها یک مقوله به عنوان ارزش باقی مانده است: پروپاگاندا.
