حدود ساعت ۱۶:۳۰ روز جمعه هفتم آذرماه ۱۳۹۹ رسانههای داخل ایران شروع به انتشار خبر واقعهای کردند که در شمال شرقی شهر تهران رخ داده بود. صحبت از انفجار، تیراندازی و مرگ چهرهای مرموز به نام محسن فخریزاده در منطقه آبسرد دماوند بود.
آنچه در این مطلب میخوانید روایتی نو از وقایع آن روز نیست، بلکه چیدمان لحظاتی است از نشر اخباری که در آن روز به ثبت رسیدند. در یک بازه زمانی محدود، یعنی از زمان دریافت اولین گزارش ساعت ۱۶:۳۰ تا ساعت ۱۹:۳۰ به وقت تهران، زمانی که رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا توییتی را ریتوییت کرد که حاوی خبری مربوط به رخداد گزارش شده در منطقه شمال شرقی تهران بود – در این ۳ ساعت رخدادی در حال شکلگیری بود که هیچ یک از ما دسترسی به واقعیت آن نداریم و اینطور که به نظر میرسد، هر چه که پیش میرویم دسترسی کمتری به آنچه که در واقعیت پیش آمده پیدا میکنیم. چرا که تنها در همین ۲ روز گذشته روایتها و تئوریهای متنوع و ضد و نقیضی از واقعهی آبسرد تولید و توزیع شدهاند که تصویری مخدوش و تیره در اذهان به جا گذاشتهاند. تمام آنچه که ما اکنون در اختیار داریم، همین “تکه سیگنالها” همین پاره اخباریست که آن روز ارسال شدند.
این “شاتها”، این “پاره خبرها” شباهت بسیاری با پدیدهای دارند که در دوگانههای نشانهشناسی فردینان دو سوسور «نشانگر» [۱] خوانده میشوند. بررسی این نشانگرها شاید هیچ کمکی به روشن شدن واقعیت رخداد نکند، ولی به طور حتم پرده از “ماهیتِ بسته” و فضای اختناق در سیستمی که آنها را تولید و نشر کرده برخواهد داشت. شاید آنها توان بازتاب وقایع آن روز را نداشته باشند. اما بی شک به ما نشان خواهند داد که آنها در این ۳ ساعت به همان اندازه که نشانگر هستند ـ و چه بسا بیش از آنکه نشانگر باشند ـ پنهانگر نیز هستند. این نشانگرها، این پاره خبرها نیازی به راوی ندارند. خود به تنهایی گویا هستند. داستان آنها مستند و کوتاه است و شاید تنها واقعیت قابل دسترس امروز ما باشد.
مکان واقعه بر روی نقشه:
جاده آبسرد دماوند، تقاطع خلیج فارس
کانال تلگرامی «اخبار نیمه محرمانه»، منتسب به یکی از نمایندگان اصولگرای مجلس شورای اسلامی ساعت ۱۶:۳۰ دقیقه اولین سیگنال دریافتی از سوی ما را مخابره کرد. بین لحظهی ارسال این سیگنال و زمان وقوع «سوءقصد» ۲ ساعت اختلاف وجود دارد، چرا که بر اساس گزارشهای بعدی این واقعه در ساعت ۱۴:۳۰ همان روز رخ داده بود. گزارش از تلاش برای نجات جان یک دانشمند هستهای، بدون ذکر نامش خبر میدهد که در جریان یک سوءقصد مجروح شده
کانال اخبار نیمه محرمانه، ساعت ۱۶:۴۵: «سوءقصد» میشود «ترور» و به «هستهای» موشکی هم اضافه میشود. مکان جغرافیایی مشخصتر و «شهادت» فرد مصور ولی نامنبرده مخابره میشود.
شبکه خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ساعت ۱۶:۵۰ نسخهی کپیبرداری شده از متن خبر «نیمه محرمانه» را بازنشر و تائید میکند
رویداد ۲۴، منتسب به “اعتدالیون” ساعت ۱۶:۵۱ از «محسن فخری زاده» نام میبرد
شبکه خبر صدا و سیما، ۱۶:۵۴، پس از ذکر نام و اعلام «شهادت» محسن فخری زاده، جایگاه علمی وی را مشخصتر میکند و از ارتباط اسرائیل و نتانیاهو در این قضیه مینویسد
کانال رکنا ساعت ۱۶:۵۸ تصویری را منتشر میکند که تا آن روز تنها تصویر موجود از فرد موسوم به فخری زاده در رسانههاست
شبکه خبر، ساعت ۱۷، بازنشر تنها تصویر موجود از فرد مرموز
شبکه خبر، ساعت ۱۷:۱۱ دقیقه از تیراندازی و شلیک مستقیم گلوله و زخمی شدن محافظ (۱ نفر) مینویسد
خبرگزاری ایسنا، ساعت ۱۷:۱۳ از قول کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تمام گزارشات ارسالی تا این لحظه را تکذیب میکند
صدا و سیما از «دانشمند هستهای، ترور، فخری زاده، “شهر” آبسرد، تهاجم انتحاری، جراحت فخری زاده و یک محافظ» میگوید
خبرگزاری تسنیم، منتسب به سپاه پاسداران، ساعت ۱۷:۱۷ از ترور دانشمند هستهای خبر میدهد
همزمان با تسنیم کانال سپاه سایبری ساعت ۱۷:۱۷ فخری زاده را زنده میکند و نوع تهاجم را انتحاری عنوان کرده و محافظ را نیز مجروح اعلام میکند
۳ دقیقه بعد، ساعت ۱۷:۲۰ همین کانال خبر «شهادت» فخری زاده را از قول شورای عالی امنیت ملی تایید میکند
سپاه سایبری سازمان مجاهدین را با این قضیه مرتبط میکند، ساعت: ۱۷:۲۹
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران، ساعت ۱۷:۳۱ فخری زاده را ترور شده اعلام میکند، او را در بیمارستان بستری و صحنهای را با استفاده از کلمات «انفجار، شلیک گلوله و رگبار» تشریح میکند. صحبت از چندین کشته و زخمیست:
شبکه خبر با پخش تصویری منتسب به مجاهدین که پیشتر توسط کانال سپاه منتشر شده بود، ساعت ۱۷:۳۳ بر ارتباط این سازمان با این قضیه تاکید میکند
تابناک منتسب به محسن رضایی، ۱۷:۳۷ توییت «انتقام سخت» حسین سلامی را بازنشر میکند
رکنا، ۱۷:۴۰ فخری زاده را شهید اعلام میکند
سیما نیوز، ۱۷:۴۲
سوقصد، درگیری، تیم ترور، انفجار، رگبار گلوله، شاهدان عینی، محافظین و بلوار مصطفی خمینی
ایسنا، ۱۷ و ۵۸ دقیقه از شاهدان عینی میگوید که میخواستند صحنه درگیری و کشته شدن چند نفر که همگی از متهاجمین بودند را دیده باشند
رکنا، ۱۷:۵۹
چهار تصویر منتسب به صحنه واقعه
تسنیم، ۱۸:۰۵
فخری زاده هنوز زنده و در اتاق عمل بیمارستان است.
علاوه بر مجاهدین و اسرائیل، حضور “منابع آگاه و شاهدان عینی” هم در گزارشات پررنگتر میشود
سیما نیوز، ۱۸:۱۴
وزارت دفاع محسن فخری زاده را فردی نظامی معرفی کرده و خبر از کشته شدن وی میدهد
سپاه سایبری، ۱۸:۳۱
نیسان آبی خلق میشود و در صحنه منفجر، فخری زاده به ضرب ۴ گلوله کشته میشود
۱۸:۳۶ کانال سپاه از زخمی شدن خانواده فخری زاده گزارش میدهد
مهر از ابوالفضل عمویی مینویسد که انتقام را حق خود اعلام کرده. ساعت ۱۸:۳۷ این خبرگزاری به نقل از عمویی به عنوان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی اعلام میکند که برنامه اتمی عقب رانده نخواهد شد
تسنیم، ۱۸:۴۰
نیسان آبی، بالگرد، انفجار نیسان آبی، ساعت رخداد ۱۴:۳۰، اصابت ۴ گلوله به یکی از محافظان
رکنا، ۱۸:۴۳
رد پای موساد از طریق رجانیوز در قضیه دیده میشود. «در این هفته کارهایی انجام دادم که نمیتوانم در مورد آنها سخن بگویم» یعنی تائید اجرای عملیات ترور فخری زاده
سپاه، ۱۸:۴۴
شبکه خبر ۱۸:۵۲
پخش ویدیوی «انتقام سخت» سلامی
۱۸:۵۸، سپاه سایبری
تصویری از سایت تایمز اسرائیل را منتشر میکند
نسیم آنلاین، ۱۹:۱۵ از واکنش ظریف مینویسد

شبکه خبر، ۱۹:۲۱
بازنشر توییت وزیر دفاع
حوالی ساعت ۱۹:۳۰، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا توییت یوسی ملمن را که خبر از ترور محسن فخری زاده میدهد، ریتوییت میکند
[۱]. Signifiant