ایرانشهر، جمعه هشت اسفند ۱۳۹۹: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی به سوی معترضان به کشتار سوختبران در پاسگاه مرزی شمسر سراوان، تیراندازی میکند. عدهای از شهروندان معترض بر اثر شلیک گلوله ماموران زخمی میشوند. یکی از آنها یحیی است.

یحیی شکل زهی در آن روز از ناحیهی پا مورد اصابت گلولهی نیروهای سرکوبگر قرار میگیرد و زخمی میشود. به همراه دو شهروند دیگر به مسجدی در خیابان فردوسی ایرانشهر پناه میبرد. خود را در آنجا پنهان میکند. مسجد اما پناهگاه امنی نیست. نیروهای سپاه محل اختفای یحیی و دو شهروند دیگر را کشف و آنها را با ضرب و شتم بازداشت و به مکان نامعلومی میبرند. خانواده و بستگان یحیی تمام مراکز درمانی شهر را در جستجوی وی زیرپا گذاشتهاند. تا امروز اثری از یحیی نیافتهاند.
در شورو، هفتم اسفندماه، یکی از فرزندان ملا حسین به نام عمر شهبخش، از طایفهی «شهبخش» در جریان شلیک ماموران سپاه به سوی مردم معترض، ۳ گلوله میخورد: دو گلوله به دست و یکی به پا. همطایفههایش وقتی عمر را به بیمارستان میبرند، مورد تعقیب ماموران سپاه قرار میگیرند. عمر را با زخمهایش با ضرب باتوم و خشونت بازداشت میکنند؛ همطایفههای عمر را در خانههایشان. و در روز ششم اسفندماه، دانشآموزی ۱۴ ساله در اسپیچ سراوان به نام «دانیال سعیدی» از ناحیهی پا مورد اصابت گلولهی پلاستیکی ماموران انتظامی قرار میگیرد. «حسن محمد زهی» همان روز در قلعهبید شانس دانیال را نداشت؛ گلولهای که او را از پای انداخت پلاستیکی نبود. حسن محمد زهی، فرزند نیازمحمد ۱۳ ساله بود.

در سراوان، ایرانشهر، کورین، زاهدان در جکیگور و هرکجا که مردم نسبت به کشتار سوختبران در روز دوشنبه ۴ اسفند توسط نیروهای سپاه مستقر در پاسگاه مرزی شمسر سراوان، اعتراض کردند، عدهای زخمی، عدهای بازداشت و عدهای نیز، هم زخمی و هم بازداشت شدند. تا به امروز تنها هویت تعداد اندکی از این شهروندان مشخص شده است، چراکه هنوز راههای ارتباطی بسته و اینترنت مختل است. بازداشت شهروندان معترض در سیستان و بلوچستان همچنان ادامه دارد. رسانههای حکومتی سوختبران را «اشرار» میخوانند و قوه قضائیه معترضان را «معاند» مینامد. مجلس هیاتی از نمایندگان را جهت بررسی اوضاع از “نزدیک” به سراوان اعزام میکند. هیاتی که آنچنان مردمی و قریب به ملت است، که دو گروهان محافظ مسلح همراهیش میکنند. تصاویر منتشر شده از این دیدار و بازدید نمایندگان، خود گویای شدت «تدابیر امنیتی» اتخاذ شده و میزان نزدیکی این هیات اعزامی به مردم است. بخش اعظم این بازدید از پنجرهی بالگرد حامل نمایندگان مجلس به سراوان انجام شد. از بالا و از آسمان اوضاع بسیار طبیعی به نظر میرسد. در پایین و بر روی زمین هم، ماموران مسلح سپاه آنها را به خانهی پیرمردی بردند و چند عکس تحت تدابیر شدید امنیتی انداختند و تمام. وقتی برگشتند گفتند چیزی نشده، ۱ نفر از اشرار سوختبر پابرهنه را ماموران برای دفاع از حریم پاسگاه کشتند، ۴ نفر زخمی شدند و بقیه را هم پاکستان مسئول است. گزارشی کاملا متفاوت با انواع دیگر قبلی!
یکی از شاهدان کشتار سوختبران در تماس با بی بی سی فارسی، ماجرا را اینگونه شرح میدهد:
امروز سازمان عفو بینالملل نیز در بیانیهای مستقل اعلام کرد:
«توجیهات ارائه شده از سوی مقامات ایران برای استفاده مرگبارشان از سلاح گرم نشاندهنده بیتوجهی کامل آنها به موازین بینالمللی در خصوص استفاده از سلاح گرم است. اظهارات آنها همچنین نشاندهنده نقض بیشرمانهی وظایفشان در خصوص احترامگذاری و حفاظت از جان انسانها و تضمین این امر که نیروهای امنیتی با استفاده غیرقانونی از سلاح گرم دست به اعدامهای فراقضایی نمیزنند، است.
شهادت شاهدان عینی و خانوادههای قربانیان، همراه با فیلم های ویدئویی که توسط «آزمایشگاه شواهد بحران» سازمان عفو بینالملل مکانیابی و تایید شدهاند، نشان میدهند که در آن روز، ماموران سپاه پاسداران، مستقر در پاسگاه نظامی شمسر، با سلاح گرم به سمت سوختبران غیرمسلح، متعلق به اقلیت ستمدیده بلوچ، شلیک کردهاند و باعث کشته و زخمی شدن چندین نفر شدهاند.»
گزارش سازمان عفو بینالملل گویای این امر است، که این نهاد به درک نزدیک به واقعیتی از جنایت سراوان رسیده است. اما آنچه که در این گزارش جای آن خالیست، تداوم این جنایت به شکل بازداشت شهروندان معترض، معترضان مجروح، شهروندان دانشآموز و بعضا قتل آنها در جریان اعتراضات به جنایت پاسگاه شمسر است. موج بازداشتهای فراقانونی و گسترده در سیستان و بلوچستان با شدت در جریان است و نهادهای بینالمللی مدافع حقوق بشر در این خصوص سکوت کردهاند. تجربه نشان داده است که سپاه و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در برخورد با اعتراضات یک برنامهی از پیش تدوین شده را دنبال میکنند: در مرحلهی نخست، اعمال خشونت حداکثری و کشتار بیرحمانهی معترضان همراه با پروپاگاندای گسترده، دروغپراکنی و کارزار دیساینفورمیشن در فضای مجازی و قطعی اینترنت و راههای اطلاعرسانی. سپس بازداشتهای گسترده و از پس آن نمایشهای تلویزیونی «بیست و سی و بدون تعارف»و پخش مستندهای اعترافات اجباری بازداشتشدگان شکنجه شده و صدور احکام اعدام و شلاق و حبسهای طولانی مدت و … اقدامات نظام که در برخورد با اعتراضات سیستان و بلوچستان بزودی شاهد اجرایی شدن آنها خواهیم بود، به آسانی قابل پیشبینی هستند. جامعه بین الملل و نهادهای مدافع حقوق بشر باید به داد آنها که هنوز زندهاند و در چنگ رژیم سرکوبگر اسیر، برسند. پیش از آنکه دیر شود.
کمپین فعالین بلوچ هویت ۱۰ تن از بازداشتشدگان را منتشر کرد:
– “محمد شهرسان زهی” فرزند کاهم داد اهل مهرستان
– “عزیز شهرسان زهی” ۱۶ ساله فرزند لهداد اهل مهرستان
– “محمد درزاده” فرزند عبدالغفور ساکن روستای دزک
– “عبدالجلیل شه بخش” فرزند ملاحسین
– “عمر شه بخش” فرزند ملاحسین
– “زکریا” از طایفه شه بخش فرزند یارمحمد
– “سعید” از طایفه شه بخش فرزند یارمحمد
– “یحیی شکل زهی”
– “ایرج دهواری” اهل سراوان
– “عبدالطیف ملک زاده” اهل سراوان
هویت پنج تن از مجروحین نیز تاکنون احراز شده: بهزاد آزادی، فرزند رسول بخش اهل مهرستان، ادریس بلوچ زهی، فرزند حسن اهل روستای بلبل، محمد مندازهی، اهل سرجنگل کورین، سلمان، فرزند جنگهان اهل پرکن سوران، عبدالستار دهواری، فرزند خیرمحمد اهل روستای کلپورگان و “حسن ناروئی” فرزند گل محمد اهل روستای سرتختی شهرستان بمپور.
Cover: @SingularIRAN